

Czym jest dieta planetarna?
Czy wiesz, że ograniczanie mięsa jest również dobre dla całej planety? Nie od dziś wiadomo, że produkcja i konsumpcja mięsa bardzo obciąża środowisko i zużywa zasoby ziemskie w zbyt dużych ilościach. Powoduje ogromne straty wody zdatnej do picia, niszczenie lasów i gigantyczną emisję gazów cieplarnianych.


Grunty ziemskie nie są wykorzystywane w optymalny sposób.
Powierzchnie uprawne można przeznaczyć dużo efektywniej, na przykład na uprawę produktów roślinnych, zamiast zwierzęcych. Dodatkowo uważa się, że produkcja mięsa (głównie wołowiny), jest jedną z czołowych przyczyn karczowania lasów w Amazonii.
Mając na uwadze zdrowie ludzi i ochronę środowiska zarazem – naukowcy opracowali specjalną dietę dla planety tzw. dietę planetarną. Pozwala ona:
- znacznie ograniczyć emisję gazów cieplarnianych,
- zapobiec około 12 milionom śmierci rocznie,
- na wyżywienie znacznie większej ludności świata[1][2].
Czyż nie brzmi to pięknie i zachęcająco?
Na czym ta dieta dokładnie polega?
Z założenia, dieta planetarna jest dietą fleksitariańską. Jej podstawę stanowią pełnoziarniste produkty zbożowe, rośliny strączkowe, warzywa, owoce, różnorodne orzechy oraz ryby i zdrowe tłuszcze, takie jak oliwa z oliwek. Dopuszcza również spożycie białego mięsa, ale w ograniczonych ilościach. Naukowcy poszli jednak o krok dalej i wyliczyli dokładne porcje danych grup produktów, które powinny być spożywane przez osoby stosujące ten model żywienia. Szczegółowo zostały one przedstawione w poniższej tabeli.
Porcje produktów niepoddanych obróbce termicznej (dla osoby dorosłej – dla 2500 kcal).
Zalecane produkty | |
Zboża pełnoziarniste | 232 g/dzień |
Rośliny strączkowe | 75 g/dzień |
Ryby | 28 g/dzień |
Orzechy | 50 g/dzień |
Warzywa | 300 g/dzień |
Owoce | 200 g/dzień |
Nienasycone oleje | 40 g/dzień |
Opcjonalne produkty | |
Produkty mleczne | 250 g/dzień |
Drób | 29 g/dzień |
Jaja | 13 g/dzień |
Ziemniaki | 50 g/dzień |
Sporadycznie spożywane produkty | |
Wołowina, jagnięcina, wieprzowina | 14 g/dzień |
Nasycone oleje | 11,8 g/dzień |
Cukier dodany | 31 g/dzień |
Oczywiście, nie trzeba codziennie zjadać dokładnie 28 g ryby. Wystarczy, że np. średnia ze spożycia z całego tygodnia czy miesiąca będzie odpowiadała ilości zaproponowanej przez naukowców.
Dieta planetarna jest doskonałym rozwiązaniem nie tylko dla zdrowia planety, ale także dla zdrowia ludzi.
Szczególnie zielone i czerwone warzywa, głównie pomidory są doskonałym źródłem karotenoidów, szczególnie likopenu. Jego kardioprotekcyjne działanie polega na rozszerzaniu światła tętnic i żył, obniżając tym samym ciśnienie krwi. Spożywanie tych warzyw korzystnie wpływa również na śródbłonek – komórki wyściełające naczynia krwionośne. Z kolei zielone warzywa są idealne w zaspokajaniu potrzeb organizmu np. na witaminę K, wapń oraz magnez. Bez tego ostatniego, serce nie jest w stanie poprawnie funkcjonować. Magnez jest pierwiastkiem dość słabo przyswajalnym, stąd zielone warzywa najlepiej jeść na okrągło. 😊
[1] EAT (2020) Diets for a better future.
[2] Willett W, Rockström J, Loken B, i in. (2019) Food in the Anthropocene: the EAT–Lancet Commission on healthy diets from sustainable food systems. Lancet 393:447–492
Autor mgr inż. Aneta Korzeniecka dietetyk kliniczny